Học nuôi đông trùng hạ thảo từ cơ bản đến chuyên sâu

Học nuôi đông trùng hạ thảo đúng cách, bạn vừa tối ưu hiệu quả chi phí đầu tư, vừa cho ra thành phẩm đông trùng hạ thảo chất lượng cao.

Sau những biến động từ đại dịch, các vấn đề về sức khỏe ngày càng được quan tâm nhiều hơn. Từ đấy, những sản phẩm, dược phẩm hỗ trợ tăng cường sức đề kháng càng được chú ý. Đông trùng hạ thảo, loại thực phẩm vàng cho sức khỏe, cũng ngày càng thu hút sự quan tâm không chỉ với người tiêu dùng mà còn là các doanh nghiệp đầu tư . Những công dụng đáng ngạc nhiên có thể kể đến như chống lão hóa và tăng cường hệ miễn dịch.

1. Đông trùng hạ thảo là gì ? – Tại sao nhiều người học nuôi ?

Ngày nay đông trùng hạ thảo được biết đến là loại dược liệu quý hiếm. Với hàm lượng dưỡng chất cao, đông trùng hạ thảo giúp tăng cường sức đề kháng hằng ngày. Hơn thế, các nghiên cứu chuyên sâu cũng phát hiện ra tiềm năng ngăn ngừa sự phát triển của các khối u của loại nấm này. Thế nên ngày càng nhiều người muốn tìm hiểu và học nuôi đông trùng hạ thảo.

Đông trùng hạ thảo là loại nấm có vòng đời sinh trưởng đặc biệt. Vào mùa đông chúng ký sinh vào cơ thể ấu trùng sâu bướm. Tại đấy, chúng hấp thu các dưỡng chất từ vật chủ và phát triển qua mùa đông khắc nghiệt. Vào mùa hè, chúng lớn lên và vươn ra khỏi mặt đất. Đây cũng là nguồn gốc cho tên gọi đông trùng hạ thảo.

1.1 Phân loại theo nguồn gốc

Hiện nay nguồn gốc đông trùng hạ thảo trên thị trường được phân làm hai loại: đông trùng hạ thảo tự nhiên và đông trùng hạ thảo nuôi cấy.

Đông trùng hạ thảo tự nhiên

Đây là loại được thu hoạch thủ công trên các ngọn núi hoặc cao nguyên gần dãy Himalaya. Với thời tiết khắc nghiệt, cùng mức độ khan hiếm hiện nay, nên giá cả loại này vô cùng đắc đỏ. Ngoài ra, còn kéo theo tình trạng hàng giả, hàng kém chất lượng, rất khó phân biệt được.

Đông trùng hạ thảo nuôi cấy

Đây là bước ngoặt đáng tự hào của công nghệ sinh học và nhân giống. Cordyceps Militaris là một trong hai chi nấm có chỉ số dược chất cao nhất. Chúng được cấy vào giá thể, môi trường cung cấp đầy đủ chất dinh dưỡng, cho các sợi nấm phát triển. Quá trình nuôi mô phỏng gần giống như với điều kiện, môi trường sống lẫn các giai đoạn sinh trưởng của nấm ngoài tự nhiên.

1.2 Phân loại theo hình dáng

Hình dáng của đông trùng hạ thảo tự nhiên và nuôi cấy rất dễ phân biệt. Bạn có thể dùng mắt thường quan sát những đặc điểm bên ngoài như:

Với đông trùng hạ thảo tự nhiên: thường có màu vàng sẫm hoặc nâu vàng. Nấm mọc ra từ phần đầu ấu trùng. Hình dáng ấu trùng rõ ràng, thấy được cả phần chân lẫn phần mắt.

Với đông trùng hạ thảo nuôi cấy: nấm thường có màu vàng cam. Các sợi nấm mọc ra từ quả thể, hoặc là từ nhộng tằm. Nấm mọc ra từ nhộng tằm từ nhiều hướng khác nhau bất kỳ trên cơ thể, không giống với trùng thảo tự nhiên.

2. Quá trình hình thành đông trùng hạ thảo tự nhiên

Giai đoạn 1: Ấu trùng bướm O. sinensis

Loài bướm O. sinensis thường xuất hiện ở các ngọn núi quanh dãy Himalaya, cách mực nước biển hơn 3000 mét. Vào mùa hạ còn tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng mặt trời. Loài bướm này có tập tính sinh sản vào mùa thu. Trứng sẽ được vùi trong đất. Sau một thời gian, chúng sẽ nở ra thành ấu trùng sâu non.

Giai đoạn 2: Ấu trùng sâu non sinh trưởng

Nhờ thổ nhưỡng tự nhiên thuần khiết. Điều kiện ánh sáng lẫn nhiệt độ thích hợp, nên ấu trùng sâu non phát triển thuận lợi. Chúng tiếp tục sinh trưởng trong lòng đất, nhờ nguồn dinh dưỡng tự nhiên từ trong đất và cả rễ cây.

Giai đoạn 3: Bào tử nấm ký sinh vào ấu trùng 

Loài nấm Ophiocordyceps sinensis thuộc nhóm nấm Ascomycetes phân tán bào tử ở cả trên mặt đất, nguồn nước lẫn không khí. Thế nên, các ấu trùng sâu non rất dễ ăn phải thức ăn có lẫn bào tử nấm. Đây là con đường chính để bào tử nấm kí sinh vào ấu trùng.

Giai đoạn 4: Bào tử nấm đông trùng hạ thảo phát triển trên ấu trùng

Sau khi thành công ký sinh vào ấu trùng sâu non, bào tử nấm sẽ bắt đầu hấp thụ các dưỡng chất từ vật chủ. Kết thúc mùa đông chúng dần chiếm lấy toàn bộ cơ thể ấu trùng. Đến mùa hạ, ấu trùng đã hoàn toàn mất đi, nấm đông trùng cũng đã đủ lớn để vươn mình ra khỏi mặt đất.

3. Học nuôi đông trùng hạ thảo – Quy trình sản xuất tiêu chuẩn

3.1 Chuẩn bị phòng nuôi trồng

Phòng nuôi đông trùng hạ thảo tiêu chuẩn cần đạt theo quy trình học nuôi:

• Phòng nuôi đảm bảo vô trùng, được lắp được hệ thống quản lý nhiệt độ, độ ẩm và ánh sáng.
• Máy làm lạnh luôn giữ nhiệt độ ổn định từ 18 đến 20 độ C.
• Máy phun sương duy trì độ ẩm ở mức 75% đến 85%.
• Hệ thống giàn tủ kệ đựng các lọ nuôi cấy chắc chắn.
• Lắp đặt đầy đủ thiết bị chiếu sáng và sưởi ấm.

3.2 Chuẩn bị giá thể

Đây là bước quan trọng nhất trong quá trình nuôi cấy đông trùng hạ thảo từ phôi có sẵn. Giá thể nuôi trồng là một hỗn hợp dung dịch từ các nguyên liệu nước dừa, nhộng tằm, gạo lứt và một số vi chất khác. Tất cả được trộn đều và xay nhuyễn theo tỉ lệ phù hợp.

Tiếp theo giá thể sẽ được cho vào các lọ cơ chất và được tiến hành hấp tiệt trùng từ 2 đến 2,5 tiếng. Và cuối cùng là được chuyển vào phòng lạnh để làm mát và bắt đầu nuôi cấy.

3.3 Các công cụ cần thiết khi học nuôi đông trùng hạ thảo

Để hỗ trợ bạn trong quá trình cấy giống, nuôi lắc, cũng cần những thiết bị nuôi cấy hiện đại. Có thể kể đến như:

• Máy lắc.
• Hệ thống đèn UV diệt khuẩn.
• Tủ cấy sinh học.
• Cân phân tích
• Máy khuấy từ
• Nồi hấp tiệt trùng

Ngoài ra bạn còn cần chuẩn bị các dụng cụ sử dụng trong xuyên suốt quá trình. Ta có thể kể đến như: hộp nhựa, bình thủy tinh hợp lý, đĩa petri, tủ an toàn, Pipet, đầu típ, bình tam giác, cốc đong,…

3.4 Tiến hành quy trình nuôi cấy

Theo hướng dẫn quy trình nuôi đông trùng hạ thảo đảm bảo tiêu chuẩn, đúng kỹ thuật gồm 4 giai đoạn: nuôi sợi, tạo quả thể, nuôi quả thể và thu hoạch. 

Giai đoạn nuôi sợi trùng thảo

• Bước 1: Bạn cần cấy giống vào các lọ cơ chất đã chuẩn bị trước đó. 
• Bước 2: Tạo môi trường tiêu chuẩn với nhiệt độ ở mức 18 đến 20 độ và độ ẩm từ 75% đến 80%.
• Bước 3: Ủ kín trong phòng nuôi. Trong thời gian này, các sợi nấm sẽ bao phủ toàn bộ bề mặt của môi trường sinh khối bên trong lọ.

Giai đoạn tạo quả thể

Các lọ cơ chất sẽ được đưa đến phòng chiếu sáng để kích thích tạo quả thể. Yêu cầu môi trường trong phòng nuôi cấy giai đoạn này bao gồm: nhiệt độ từ 18 đến 20 độ C, độ ẩm vào khoảng 75% đến 80%. Đặc biệt, ánh sáng được chiếu 12 tiếng mỗi ngày với cường độ 1000 Lux.

Ngoài ra, để đảm bảo không khí lưu thông, bạn cần mở cửa 2 lần mỗi ngày vào sáng sớm và chiều tối. Thời gian mở khoảng 30 phút. Sau đấy, các sợi nấm bắt đầu hình thành trên bề mặt môi trường sinh khối.

Giai đoạn nuôi quả thể

Ở giai đoạn này, bạn cần thay đổi điều kiện môi trường nuôi cấy. Nhiệt độ vẫn được giữ nguyên, độ ẩm được tăng lên vào khoảng 80% đến 85%. Thời gian chiếu sáng vẫn là 12 tiếng mỗi ngày, nhưng cường độ giảm xuống còn 700 Lux. Cửa phòng vẫn được mở 2 lần để đảm bảo cân bằng lưu thông không khí.

Sau một khoảng thời gian, ngọn nấm sẽ mọc dài và xuất hiện bào tử nấm. Trong giai đoạn này, bạn cần cẩn thận quan sát để phân loại và kịp thời loại bỏ những lọ cơ chất hỏng mốc, tránh gây lây lan.

Giai đoạn thu hoạch

Sau khi quan sát, nếu bạn nhận thấy màu sắc của sợi nấm đã đậm hơn so với phần thân. Đây là thời điểm thích hợp để bạn thu hoạch chúng.

3.5 Lưu ý khi nuôi trồng

Học nuôi đông trùng hạ thảo là việc cần bạn tập trung, tỉ mỉ và kiên nhẫn. Từ các bước chuẩn bị đến khi thực hiện quy trình nuôi cấy, các thông số về điều kiện môi trường, không gian phòng nuôi luôn cần đạt chuẩn. Đây sẽ là những điều bạn cần lưu ý khi nuôi đông trùng:

• Môi trường phòng nuôi: Phải được đảm bảo vô trùng, thường xuyên được khử khuẩn. Cần quan tâm đến lượng ánh sáng trong phòng, cũng như độ thoáng khí tự nhiên.
• Độ ẩm cũng là yêu cầu thiết yếu. Bạn cần chuẩn bị máy phun sương, với mức độ ẩm cần thiết khoảng 70% đến 85%.
• Nhiệt độ phòng nuôi cần giữ ổn định từ 18 đến 20 độ.
• Lựa chọn giống nuôi đạt chuẩn, khỏe mạnh và đạt hàm lượng dưỡng chất cao. Bạn cần lựa chọn những trung tâm hoặc nhà phân phối uy tín để đảm bảo chất lượng đầu ra.

3.6 Các phương pháp bảo quản

Giống như hầu hết các loại nấm, đông trùng hạ thảo sau khi thu hoạch có hạn sử dụng khá ngắn. Vậy nên, bạn cần chuẩn bị các phương pháp đóng gói bảo quản thích hợp. Để có thể dễ dàng vận chuyển, kéo dài hạn sử dụng và hơn hết là đảm bảo hàm lượng dưỡng chất không hao hụt.

Các cách bảo quản nấm đông trùng phổ biến hiện nay có thể kể đến như:

• Sử dụng túi hút chân không và bảo quản trong ngăn mát hoặc ngăn đông tủ lạnh.
• Sử dụng sấy nhiệt hoặc sấy thăng hoa.
• Sử dụng ngâm rượu hoặc ngâm mật ong.

4. Học nuôi đông trùng hạ thảo – Các yếu tố quyết định

Trước khi bắt tay vào quy trình nuôi trồng đông trùng hạ thảo, bạn cần lưu ý đến những yếu tố quyết định sau:

4.1 Môi trường nuôi trồng

Môi trường phát triển của đông trùng hạ thảo là yếu tố then chốt đầu tiên bạn cần quan tâm. Đây là nền tảng cho sự phát triển cũng như đảm bảo chất lượng cho phôi. Phương pháp tốt nhất để tạo ra môi trường nuôi trồng đông trùng hạ thảo thích hợp là bạn cần xây dựng một phòng nuôi chuyên biệt. 

Phòng nuôi đông trùng hạ thảo với các máy móc chuyên dụng, giúp bạn kiểm soát và điều chỉnh các thông số về nhiệt độ, độ ẩm và ánh sáng thích hợp cho từng giai đoạn phát triển của phôi nấm.

4.2 Chất lượng giống

Giống như hầu hết các loại cây trồng, một sản phẩm tốt luôn được phát triển từ những hạt giống tốt nhất. Trong quá trình học nuôi đông trùng hạ thảo, bạn hãy tìm hiểu kỹ để lựa chọn những giống cây tốt.

4.3 Kỹ thuật nuôi cấy

Để không mất nhiều thời gian, lẫn công sức và chi phí nuôi cấy đông trùng hạ thảo, bạn nên chuẩn bị kỹ lưỡng. Không chỉ tham khảo từ sách dạy nuôi trồng đông trùng hạ thảo, bạn nên trực tiếp đăng ký những khóa học để hiểu rõ hơn kỹ thuật nuôi cấy này.

4.4 Quá trình chăm sóc

Mỗi giai đoạn của nuôi cấy đông trùng hạ thảo, đều có những yêu cầu riêng biệt. Bạn cần đặc biệt quan tâm vào nhiệt độ, độ ẩm và ánh sáng. Thêm vào đó, là quá trình quan sát và chăm sóc hợp lý, giúp cây giống phát triển tối đa. Đồng thời, bạn cũng kịp thời ngăn chặn và loại bỏ những mầm bệnh xấu.

5. Học nuôi Đông trùng hạ thảo ở đâu

Các khóa học nuôi trồng đông trùng hạ thảo ngày càng trở nên dễ dàng tiếp cận. Với những kỹ thuật và quy trình cơ bản, học viên đã có thể áp dụng nuôi cấy đông trùng hạ thảo tại nhà. Bạn có thể tìm đến những cơ sở uy tín hoặc liên hệ với AGROTECT để biết thêm thông tin.

5.1 Nội dung khóa học nuôi đông trùng

Phần lớn nội dung khóa học tập trung vào các kiến thức thực tiễn về đông trùng hạ thảo, bao gồm:

• Đặc điểm sinh trưởng và phát triển của nấm đông trùng hạ thảo Cordyceps militaris.
• Các yếu tố quan trọng trong quá trình hình thành quả thể.
• Yêu cầu về môi trường nuôi, phòng nuôi, các trang thiết bị công nghệ hiện đại.
• Các nguyên tắc quan trọng trong quá trình chăm sóc, thu hoạch, sơ chế và bảo quản nấm.

5.2 Phương thức học

Phương thức học nuôi đông trùng hạ thảo gồm hai phần là: lý thuyết và thực hành. Sau khi nắm vững phần nội dung lý thuyết. Các bạn sẽ bước vào thực hành để có kinh nghiệm thực tế. 

Nội dung thực hành có thể kể đến như: 

• Bắt tay vào các giai đoạn sản xuất nấm Cordyceps militaris.
• Hiểu rõ kỹ thuật chuẩn bị phôi giống.
• Thao tác sử dụng các công cụ, trang thiết bị trong phòng nuôi.

6. Học nuôi đông trùng hạ thảo tiềm năng phát triển

Ngành nuôi đông trùng hạ thảo ngày càng được mở rộng. Khi các vấn đề về sức khỏe được quan tâm hơn, nhu cầu thị trường ngày càng cao. Đây sẽ là nguồn cung ổn định, người tiêu dùng có thể dễ dàng tiếp cận, vừa đảm bảo cả chất lượng lẫn số lượng. Thế nên, có thể nói học nuôi đông trùng hạ thảo là hướng đi đầy hứa hẹn.

6.1 Lợi ích khi học nuôi đông trùng hạ thảo

Giá trị sản phẩm tỉ lệ thuận với nhu cầu thị trường. Giá cả đông trùng hạ thảo nuôi cấy hợp lý nhất trong việc lựa chọn để sử dụng hiện nay. Không quá đắt đỏ như đông trùng tự nhiên. Giá cả hợp lý giúp người tiêu dùng có thể duy trì sử dụng lâu dài và ổn định.

Nguồn lợi với sức khỏe cao. Nấm đông trùng chứa hơn 17 loại axit amin cùng nhiều loại vitamin và khoáng chất có lợi khác. Giúp người dùng tăng cường sức đề kháng, chống lão hóa, giảm mệt mỏi căng thẳng. Hơn thế, việc đảm bảo nguồn cung còn giúp các nhà nghiên cứu có thể tiến hành các dự án chuyên sâu về tiềm năng chữa ung thư, tiểu đường của loại nấm này.

Việc học nuôi còn giúp cá nhân người học nắm rõ thêm các bước tiến mới của ngành nghề. Không chỉ riêng các nghiên cứu về sinh học, nhân giống, mà còn là các trang bị máy móc hiện đại, giúp tối ưu và đảm bảo trong quá trình nuôi cấy.

6.2 Các lưu ý khi học nuôi đông trùng hạ thảo

Để thành công trong quá trình nuôi cấy đông trùng hạ thảo, bạn vừa cần nắm vững kiến thức lý thuyết lẫn thực hành. Hơn thế, bạn còn cần chú ý đến những yếu tố sau để đảm bảo đạt hiệu quả cao hơn. Ví dụ như:

• Học hỏi kinh nghiệm từ người đi trước.
• Vừa học học, vừa vận dụng thực hành.
• Tinh thần cẩn trọng và tập trung khi thực hiện các thao tác trong quy trình nuôi cấy, từ nhiệt độ, độ ẩm cho tới cấy giống,…
• Thất bại là không thể tránh khỏi trong giai đoạn đầu đầu của người học nuôi. Thế nên, bạn cần giữ bình tĩnh, thái độ kiên trì, tỉ mỉ và tận tâm với nghề.

7. Cách chọn đông trùng hạ thảo chuẩn

7.1 Theo nguồn gốc xuất xứ

Với cách lựa chọn theo nguồn gốc xuất xứ, dù là tự nhiên hay nuôi cấy bạn cũng cần quan tâm đến trung tâm, nơi phân phối sản phẩm.

• Đối với đông trùng hạ thảo tự nhiên: loại này thường khan hiếm và có giá cả rất cao. Bạn cần đặc biệt chú ý khi lựa chọn. Nấm đông trùng tự nhiên thường được nhập khẩu từ Tây Tạng hoặc Ấn Độ. Bạn có thể yêu cầu được xem các giấy tờ kiểm định, giấy xuất trình nguồn gốc sản phẩm.
• Đối với nấm đông trùng nhân tạo: Hiện nay Việt Nam đã tiến hành nuôi cấy thành công, nên bạn dễ dàng tìm được nhà phân phối uy tín, có kinh nghiệm nuôi thành công cũng như mở các khóa học nuôi đông trùng.

7.2 Theo công nghệ nuôi cấy

Công nghệ nuôi cấy đông trùng ngày càng được cải tiến, hoàn thiện hơn. Các phương pháp nuôi cấy có thể kể đến như: nuôi cấy trên giá thể, nuôi dạng lỏng, nuôi cấy trực tiếp trên ấu trùng nhộng tằm. 

Đông trùng hạ thảo nuôi cấy có hàm lượng gần bằng với nấm trùng tự nhiên, thế nên việc bạn cần quan tâm là chọn được nguồn cung uy tín. AGROTECT cam kết mang đến bạn nguồn đông trùng chất lượng, cùng với đó là bước chuyển giao công nghệ nuôi cấy đông trùng đạt chuẩn. Nếu quan tâm, bạn có thể liên hệ ngay với chúng tôi. 

7.3 Theo công nghệ chế biến

Các chế phẩm của đông trùng hạ thảo ngày này trên thị trường ngày càng đa dạng, phù hợp với nhiều đối tượng khách hàng. Tùy vào nhu cầu, mục đích sử dụng bạn có thể linh hoạt lựa chọn các sản phẩm như:

• Rượu đông trùng hạ thảo
• Trà túi lọc đông trùng hạ thảo
• Đông trùng hạ thảo ngâm mật ong

Mỗi loại đều mang đến nhiều lợi ích cho sức khỏe. Mỗi loại chế phẩm sẽ phù hợp với nhu cầu dùng khác nhau. Tùy từng loại bạn có thể sử dụng hằng ngày, hoặc cách ngày để đảm bảo hiệu quả tốt nhất. 

Nguồn lợi từ đông trùng hạ thảo rất cao. Vậy nên, trong quá trình học nuôi đông trùng hạ thảo bạn cần nắm chắc kỹ thuật lẫn quy trình. Vừa giúp bạn tiết kiệm thời gian lẫn chi phí, vừa đạt hiệu quả và chất lượng sản phẩm tốt. Agrotect Việt Nam sẵn sàng hỗ trợ tư vấn cho bạn từ trang thiết bị đến kỹ thuật cấy giống.

Thông tin liên hệ:

• Facebook: https://www.facebook.com/agrotectvn/
• Website: https://agrotect.vn/
• Địa chỉ: 1A Trương Quốc Dung, P8, Phú Nhuận, TP.HCM
• Hotline: (+84) 367-468-364

AGROTECT là đơn vị cung cấp các dịch vụ Đông Trùng Hạ Thảo toàn diện từ khâu nhân giống, nuôi trồng và xử lý sau thu hoạch. Toàn bộ quy trình sản xuất đông trùng hạ thảo vận hành mô hình khép kín đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm, nhằm an tâm hơn trong quá trình sử dụng.

AGROTECT hy vọng bạn sẽ thành công với dự án nuôi cấy đông trùng của mình. Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc, đừng ngần ngại đặt câu hỏi cho ngay chúng tôi tại đây để được tư vấn và giải đáp sớm nhất!