Công dụng của đông trùng hạ thảo đã được chứng minh ở cả lý thuyết và thực tiễn. Đông trùng hạ thảo là vị thuốc đông y nổi tiếng về cả công dụng và giá trị của nó trên thị trường. Đặc biệt ở những quốc gia có nền y học cổ truyền phát triển mạnh và phổ biến như Việt Nam thì đông trùng hạ thảo được sử dụng rộng rãi để chữa bệnh và điều trị các căn bệnh khác nhau cũng như để bồi bổ và nâng cao sức khỏe con người.
Mục lục:
Công dụng của đông trùng hạ thảo – Đông trùng hạ thảo là gì? Nguồn gốc
Đông trùng hạ thảo là gì
Đông trùng hạ thảo là loại dược liệu được công nhận trong nhiều tài liệu y học trên thế giới. Đây là một dạng cộng sinh giữa một loài nấm túi có tên Đông trùng hạ thảo – tên khoa học là Cordyceps sinensis (Berk) Sacc. với sâu non (ấu trùng) của một loài côn trùng thuộc chi Hepialus. Thường gặp nhất là sâu non của loài Hepialus armoricanus. Ngoài ra còn 40 loài khác thuộc chi Hepialus cũng có thể bị Cordyceps sinensis ký sinh.
Thông thường, ấu trùng sâu non sẽ lớn lên và trở thành bướm. Tuy nhiên, một số ấu trùng bị nhiễm nấm Cordyceps sinensis sẽ không thể lớn lên được nữa. Ấu trùng bị nhiễm nấm do ăn phải bào tử nấm hoặc bị nấm ký sinh ở các lỗ thở. Khi đó, nấm ký sinh sẽ hút chất dinh dưỡng từ bên trong cơ thể ấu trùng và lớn lên theo dạng sợi. Theo thời gian, sợi nấm phát triển mạnh sẽ xâm chiếm các mô vật chủ để “toàn quyền” sử dụng dưỡng chất trong xác trùng.
Nguồn gốc
Vào mùa đông nấm ký sinh trên sâu non và làm chết sâu non vì ăn hết chất dinh dưỡng của chúng. Đến một thời điểm nào đó (thường là vào mùa hè), nấm thoát ra khỏi xác sâu và vươn lên, phát triển thành đông trùng hạ thảo.
Ở thiên nhiên, loại dược liệu quý này thường được tìm thấy trên vùng núi cao hơn mặt nước biển 3500- 5000m như ở Tây Tạng, Bhutan và Trung Quốc. Hiện nay, nó đã được nuôi trồng trên quy mô công nghiệp ở nhiều quốc gia khác nhau trên thế giới. Tuy nhiên, hiệu quả dược tính cũng như giá thành sản phẩm có sự chênh lệch rất lớn giữa đông trùng hạ thảo tự nhiên và loại nuôi trồng nhân tạo.
Công dụng của đông trùng hạ thảo – Phân loại đông trùng hạ thảo
Phân loại đông trùng hạ thảo theo nguồn gốc
Đông trùng hạ thảo tự nhiên
Đây là loại trùng thảo tự nhiên được khai thác bằng phương pháp hái lượm tại vùng cao nguyên Tây Tạng là một trong những dòng sản phẩm giá trị, quý hiếm và chất lượng nhất. Mùa săn đông trùng hạ thảo bắt đầu từ tháng 5-8 hàng năm, trên những cao nguyên lạnh giá, với độ cao khắc nghiệt. Cũng vì thế, mà những sản phẩm trôi nổi, không rõ nguồn gốc, kém chất lượng cũng xuất hiện càng nhiều trên thị trường.
Đông trùng hạ thảo nhân tạo
Đông trùng hạ thảo được nuôi cấy thành công từ giá thể. Giá thể nuôi đông trùng hạ thảo là một môi trường cung cấp chất dinh dưỡng nuôi dưỡng nấm đông trùng. Bằng cơ thể ấu trùng nhộng tằm hoặc trên các vật chủ khác như hỗn hợp đậu xanh, vỏ trứng, gạo lứt và nhộng tằm xay nhỏ, đông trùng nhân tạo vẫn đảm bảo được hàm lượng dinh dưỡng cao.
Phân loại đông trùng hạ thảo theo trạng thái
Dạng tươi
- Có hình dạng tự nhiên nguyên khối
- Được khai thác trong 1 tháng trở lại
- Hàm lượng dinh dưỡng và hoạt tính sinh học được giữ tối đa
- Cần bảo quản ở nhiệt độ thấp khoảng -50 độ C
Dạng khô
- Được sấy bằng phương pháp sấy đối lưu hoặc sấy lạnh, sao cho độ ẩm cuối còn lại là 5%.
- Vẫn giữ được hàm lượng chất dinh dưỡng
- Có thể vận chuyển đi nhiều nơi
- Giữ được lâu và sử dụng thuận tiện hơn
Phân loại đông trùng hạ thảo theo chế phẩm
- Dạng nước: Là sản phẩm đã qua chế biến, được đóng thành từng chai hoặc gói nhỏ. Dễ sử dụng và phù hợp với nhiều đối tượng.
- Dạng bột: Là đông dùng hạ thảo khô được xay mịn thành bột.
- Dạng viên nang: Đông trùng hạ thảo được chế biến và tổng hợp thành từng viên nhộng để uống mỗi ngày.
Công dụng đông trùng hạ thảo đối với sức khỏe
Tăng cường hệ miễn dịch
Đông trùng hạ thảo rất tốt cho việc củng cố hệ miễn dịch thông qua cơ chế kích thích cơ thể tiết ra nhiều chiến binh bạch cầu hơn. Nhờ chức năng này mà sức đề kháng của cơ thể trở nên mạnh mẽ hơn. Chống lại những tác nhân có hại nhất là những người có nguy cơ cao bị bệnh viêm gan B hoặc bị nhiễm HIV/AIDS.
Giải độc gan
Nam giới thường có thói quen uống nhiều bia rượu. Đây cũng là nguyên nhân dẫn đến tỷ lệ cao nam giới mắc những bệnh lý về gan mật. Nếu dùng đông trùng hạ thảo đúng cách sẽ giúp thải độc gan cũng như tăng cường chức năng gan hiệu quả.
Cải thiện hiệu quả khi tập luyện thể thao
Đông trùng hạ thảo cung cấp năng lượng cho các vận động viên luyện tập và thi đấu. Hơn thế, nấm đông trùng còn giúp phục hồi thể lực nhanh chóng. Trùng thảo giúp cơ thể tăng năng lượng bằng hai cách: cung cấp oxy và tăng adenosine triphosphate (ATP). Nó giúp cơ thể giảm nhịp thở, đồng thời giúp phổi tăng khả năng lấy oxy.
Chống lão hóa
Trong đông trùng hạ thảo có thành phần chống oxy hóa cao. Không chỉ giúp giảm căng thẳng, mệt mỏi và tăng cường sức khỏe. Nấm đông trùng còn giúp tăng cường trí nhớ, trung hòa các gốc tự do. Qua đó, nhờ vào khả năng tăng cường các chất chống oxy hóa, đông trùng hạ thảo có tiềm năng chống lại các triệu chứng lão hóa chung.
Tăng cường chức năng thận
Đông trùng được cho là hỗ trợ quá trình thanh lọc thải độc cho thận, cải thiện tuần hoàn máu. Đồng thời hỗ trợ hồi phục các tế bào thận bị hư tổn. Vì vậy, các vấn đề sức khỏe về thận như: tiểu đêm, sinh lý, suy thận,.. đều có thể được cải thiện hiệu quả với các dược chất quý báu trong nấm đông trùng.
Công dụng đông trùng hạ thảo – Hướng dẫn sử dụng đông trùng hạ thảo
Dùng làm trà đông trùng hạ thảo
Cho một nhúm đông trùng hạ thảo vào ấm trà, thêm một chút nước sôi tráng qua một lượt. Rồi sau đó thêm lượng nước vừa đủ để hãm khoảng 30 phút là có thể thưởng thức rồi. Trà đông trùng hạ thảo có màu vàng sánh đẹp mắt, dậy mùi. Bạn có thể sử dụng vào buổi sáng sớm, hoặc sau mỗi bữa ăn.
Công dụng đông trùng hạ thảo – Dùng để nấu cháo đông trùng hạ thảo
Đông trùng hạ thảo hiện nay trên thị trường có dạng sợi và đông trùng hạ thảo nguyên con (tươi hoặc khô). Về độ bổ dưỡng thì loại nguyên con bổ dưỡng hơn. Tuy nhiên giá đông trùng hạ thảo nguyên con đắt hơn. Vì vậy bạn có thể lựa chọn loại đông trùng phù hợp để nấu được món cháo thơm ngon, bổ dưỡng. Có 3 cách nấu cháo đông trùng đơn giản tại nhà cho các bạn tham khảo:
- Nấu cháo đông trùng hạ thảo chay
- Nấu cháo đông trùng hạ thảo với thịt gà
- Nấu cháo đông trùng hạ thảo với thuốc bắc
Đông trùng hạ thảo có thể làm rượu
Đông trùng hạ thảo ngâm rượu là cách chế biến nấm trùng thảo giúp giữ lại toàn bộ hàm lượng dưỡng chất. Cụ thể là Cordycepin và Adenosine của đông trùng hạ thảo. Hơn thế nữa, nhờ vào dung môi là rượu, những dưỡng chất này càng được bảo toàn lâu hơn.
Đông trùng hạ thảo ngâm mật ong
Đông trùng hạ thảo tươi đóng vai trò bồi bổ cho tới cải thiện toàn bộ sức khỏe con người. Nhưng khi kết hợp ngâm mật ong, hỗn hợp này sẽ mang lại những công dụng có ích như sau:
- Hỗ trợ kiểm soát đường huyết hữu hiệu
- Hỗ trợ, bảo vệ tim mạch
- Giảm lượng cholesterol trong máu an toàn
- Cải thiện đường hô hấp
- Trẻ hóa làn da
Công dụng đông trùng hạ thảo – Những lưu ý khi sử dụng
Thời gian sử dụng đông trùng hạ thảo
Khoảng thời gian sử dụng đông trùng hạ thảo thích hợp nhất là vào buổi sớm hoặc khi đói. Không nên sử dụng đông trùng hạ thảo vào buổi tối muộn vì có thể gây mất ngủ.
Trước khi đem đông trùng chế biến và sử dụng, nên ủ đông trùng ở 100 độ C trong vòng 4-5 giờ. Đối với những người mắc bệnh về hô hấp, nhất là hen thì nên dùng đông trùng hạ thảo ngâm cùng mật ong vào mỗi buổi sáng sớm.
Những kiêng kỵ khi dùng đông trùng hạ thảo
Đông trùng hạ thảo chứa nhiều dược chất có lợi cho sức khỏe. Nhưng để chúng phát huy hiệu quả thì nên sử dụng đúng cách và lưu ý một số điều sau:
Tránh lạm dụng vì có thể gây phản ứng ngược cho hệ miễn dịch, dẫn đến tình trạng phát ban, nổi mề đay thậm chí là chảy máu cam.
Nên dùng đông trùng điều độ, lâu dài để đem lại hiệu quả tốt nhất.
Đối tượng dùng đông trùng thảo
Khi sử dụng trùng thảo nên lưu ý đến một số nhóm đối tượng không nên sử dụng hoặc trong trường hợp bắt buộc phải dùng thì cũng nên hạn chế:
- Phụ nữ đang trong thời kỳ kinh nguyệt không nên sử dụng đông trùng hạ thảo.
- Trẻ nhỏ dưới 13 tuổi không nên sử dụng đông trùng hạ thảo. Bởi cơ thể trẻ vốn nóng, mà đông trùng lại giúp bổ sung tính âm nóng.
- Những trường hợp rối loạn đông máu: Hoạt chất có trong đông trùng hạ thảo làm tăng nguy cơ chảy máu ở người rối loạn đông máu.
- Trong thời gian dùng đông trùng hạ thảo nên kiêng đồ cay nóng.
- Các bệnh nhân mắc bệnh tự miễn dịch như: Đa xơ cứng, lupus, viêm khớp dạng thấp,… không nên sử dụng trùng thảo vì các dược chất có trong có thể làm cho hệ thống miễn dịch hoạt động mạnh hơn. Từ đó làm các triệu chứng của bệnh thêm nặng nề.
Công dụng đông trùng hạ thảo – Cách chế biến
Phương pháp, cách sử dụng các dụng cụ trong quá trình chế biến đông trùng hạ thảo liên quan mật thiết tới giá trị dinh dưỡng của loại đông dược này. Cụ thể như sau:
- Thời gian nấu: Không hầm đông trùng thảo tự nhiên quá 2 giờ đồng hồ. Thời gian phù hợp nhất là 1 giờ đồng hồ. Bởi thành phần dinh dưỡng của đông trùng hạ thảo rất dễ bị phân hủy khi gặp nhiệt độ cao. Khi chế biến các món ăn từ đông trùng thì nên để lửa nhỏ liu riu, tránh lửa quá to.
- Lượng nước hầm đông trùng hạ thảo: Không nên cho quá nhiều. Nếu dùng một lần không hết thì nên chia thành nhiều lần và dùng hết trong ngày.
- Chất liệu nồi đun đông trùng thảo: Chỉ nên dùng nồi sứ hoặc đất, không dùng nồi kim loại. Vì khi đun dược chất của đông trùng và kim loại có thể sinh ra phản ứng hóa học, gây hại cho sức khỏe người sử dụng.
Công dụng đông trùng hạ thảo mang lại cho sức khỏe con người rất cao. Chính vì vậy, ở tương lai không xa đông trùng hạ thảo sẽ ngày càng được phát triển và đưa vào sản xuất ra các chế phẩm tăng cường sức khỏe và hỗ trợ điều trị những căn bệnh khó.
Thông tin liên hệ:
- Facebook: https://www.facebook.com/agrotectvn/
- Website: https://agrotect.vn/
- Địa chỉ: 1A Trương Quốc Dung, P8, Phú Nhuận, TP.HCM
- Hotline: (+84) 367-468-364
AGROTECT là đơn vị cung cấp các dịch vụ Đông Trùng Hạ Thảo toàn diện từ khâu nhân giống, nuôi trồng và xử lý sau thu hoạch. Toàn bộ quy trình sản xuất đông trùng hạ thảo vận hành mô hình khép kín đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm, nhằm an tâm hơn trong quá trình sử dụng.
AGROTECT hy vọng bạn sẽ thành công với dự án nuôi cấy đông trùng của mình. Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc, đừng ngần ngại đặt câu hỏi cho ngay chúng tôi tại đây để được tư vấn và giải đáp sớm nhất!